Çocuklarda tikler ve takıntılar nedir incelemeden önce tikten kastedilenin ne olduğunu ve tik ile takıntıyı birbirinden ayıran unsurların ne olduğunu bilmek gerekir.
Tik, istemsiz olarak yapılan ve belli bir amacı olmayan bastırılabilir hareketlerdir. Tikler belli bir olaya veya duruma karşı düzenli olarak verilen tepkilerdir. Bu tepkilere, göz kırpma, sürekli boğaz temizleme, sözcükleri tekrarlama gibi örnekler verilebilir.
Takıntı ise zihnimizde istemsizce oluşan düşünceler, dürtülerdir. Takıntıları olan kişiler takıntı duydukları şeye karşı kendilerini rahatlatmaya çalışarak değişik davranışlarda bulunurlar.
Çocuklar tikler genellikle 7-12 yaş aralığında görülmektedir. Bazı durumlarda kısa sürede geçen tikler, bazen bir seneden uzun bir süre devam etmektedir. Tikler genellikle çocuk büyüdükçe geçmektedir ancak bazı durumlarda tiklerin kalıcı hale geldiği ve yetişkinlik dönemlerinde de görüldüğü bilinmektedir.
Çocuklarda görülen tikler göz kırpma, yüz buruşturma ,burun çekme, boğaz temizleme şeklindedir.
Çocuklarda Tikler Neden Oluşur?
Çocuklarda görülen tiklerde genetik faktörlerin büyük bir etkisi vardır. Ailesinde tikleri olan çocukların tiklerinin olma olasılığı oldukça yüksektir. Tiklere beyninin bir bölgesindeki işlevsel problemin sebep olduğu araştırmalar sonucunda ortaya çıkan bilgilerdendir. Böyle bir işlevsel probleminde aileden geçtiği düşünülmektedir.
Genetik faktörlere bir de çevresel faktörlerin eklenebileceğini söylemek mümkün. Çocukta bir veya birden fazla tik bulunuyorsa ve anne babalar veya öğretmen sürekli olarak yapmaması için uyarıyor ve bu konu üzerine gidiliyorsa çocuklar bu tikleri istemsizce daha sık yapmaya başlarlar. Tik yapmaktan utanan ve engel olamadığı için gerilen çocuklar, tiklerini yapmamaya çalıştıkça daha da çok yaparlar. Bu sebeple çocukların mutlu olması tiklerini kontrol altına alabilmeleri konusunda oldukça önemli bir etken olduğunu söyleme mümkün.
Tiklerin Çocuklar Üzerindeki Etkisi
Tiklerin çocuklara fiziksel olarak bir zararı yoktur. Ancak duygusal olarak ve sosyal yaşantı açısından zarar verici olabilir. Çocuğun tikleri olmasından rahatsız olan ve tiklerini yapmaması için ona sert davranan hatta çocuklarını döven aileler çocukların psikolojik olarak yıpranmasına ve zarar görmesine sebep olmaktadır.
Çocukların sahip olduğu tikler arkadaş çevrelerinde de alay konusu olmalarına sebep olabilir. Bu durum çocukların arkadaşlarıyla oynamak istememesine, okula gitmek istememesine ve içine kapanık büyümesine yol açar.
Tikler ve Takıntılar
Çocuklarda tikler ve takıntılar genellikle bir arada görülür. Tikleri olan çocukların yüzde 50’sinde takıntılarının da olduğu gözlemlenmektedir. Bunun sebebi ise tikler ve takıntıların beynin benzer bölgelerindeki işlevsel bozukluk sebebiyle ortaya çıkıyor olması. Tik ile birlikte en çok görülen takıntılar ise Obsesif Kompulsif Bozukluk(OKB)’tur. Çocuklarda en çok görülen takıntı örnekleri ise temizlik ve simetri takıntısıdır.
Aileler Ne Yapmalı?
Çocuklarda tikler ve takıntılar, ailelerin de oldukça dikkatli davranması gereken bir problemdir. Genellikle aileler çocuklarında bulunan tikleri veya takıntıları çocukların kendisinden daha çok dert edip bunu kendileri bir takıntı haline getirmektedirler. Ailelerin yapması gereken en önemli şey çocuklara karşı sakin ve anlayışlı davranmaktır. Çocuklar tikleri şımarıklıktan ta da isteyerek yapmazlar.
Aileler tikler ve takıntılar ile nasıl başa çıkacaklarını bilemiyorlarsa bir çocuk ve ergen ruh sağlığı konusunda uzman bir psikolog ile görüşmelerinde fayda olacaktır. Tiklerin ve takıntıların geçmesi için ailenin, psikoloğun ve öğretmenlerin birlikte ve uyumlu hareket etmesi oldukça önemlidir.
Çocuklarda tikler ve takıntılar tedavi edilebilir rahatsızlıklardır. Tiklerin tedavi edilebilmesi için ailesinde tikleri olan kişilerin olup olmadığı araştırılır. Daha sonra bu tiklerin hangi durumlarda ortaya çıktığını anlamak için çevresel faktörler üzerinde bir araştırma yapılır. Tiklere sebep olan durumlar tespit edilip, bu durumlar üzerinde durularak tedavi başlanır. Takıntılar için ise mutlaka bir ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Burada kullanılan ilaçlar çocukların yaş gruplarına ve sağlıklarına uygun ilaçlardır.