Pozitif psikoterapi, Prof. Dr. Nossrat Peseschkian tarafından geliştirilen, insanın özünde var olan kaynakların kullanılmasını merkeze alan bir psikoterapi yöntemidir. Pozitif psikoterapi, insanlarda doğuştan var olan bir çok yetenek ve potansiyel olduğunu savunur.
Pozitif psikoterapi, umut ve denge prensiplerini temel alır.
- Umut prensibi, her bireyin sevmek, güvenmek gibi birincil ve başarılı olmak, adaletli olmak gibi ikincil becerileri olduğunu belirtir.
- Denge prensibi ise, denge modelini temek almaktadır. Denge modeline göre yaşamda dört temel alan bulunur. Bunlar; beden-sağlık, başarı-iş, ilişkiler, gelecek-maneviyat(anlam). Bireyler bir sorun ortaya çıktığında, başa çıkma yöntemi olarak bu alanlara yönelme eğilimdedirler. Bazı bireyler sonralar karşısında sosyal çevrelerinden uzaklaşmayı veya sosyalleşmeyi seçerler, bazıları bedensel tepkiler gösterir, bazıları iş hayatına yönelir, bazıları ise kendi iç dünyasına bakmayı veya ilişkilerine yönelmeyi tercih eder. Denge prensibine göre bireyler, bu dört alanda da eşit şekilde ilgilerini vermeyi başarabilirlerse en iyi şekilde hayatlarını idare edebileceklerdir. Pozitif psikoterapinin yapmaya çalıştığı ise bireylerin denge prensibini uygulamalarını sağlamaktır.
Pozitif Psikoterapinin İnsana Bakış Açısı
Pozitif psikoterapi, insanlara pozitif yönden bakar. Bu yaklaşıma göre insanlar doğuştan iyidir ve ancak pozitif yönlere odaklanıldığında iyileşme sağlanabilir. Psikolojik problemler ancak olumlu bir bakış açısıyla iyileştirilebilir. Pozitif psikoterapiye göre, insanın doğuştan gelen dört kapasitesi vardır ve bu kapasiteler geliştirilebilir. Bunlar; zihinsel, fiziksel, manevi ve sosyal kapasitelerdir.
Pozitif Psikoterapiye Temel Oluşturan Yaklaşımlar
Pozitif psikoterapi, dört ana yaklaşımın etkisiyle ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşımlar; varoluşçu-hümanist yaklaşım, psikodinamik yaklaşımlar, kültürel terapi(kültürlerarası), davranışçı yaklaşım. Pozitif psikoterapi, bireyleri tedavi ederken bu dört yaklaşımın bir tedavi planı içerisinde birleştirilmesini hedefler. Bu birleşimin sağlanmasıyla danışan için uygulanacak en uygun tedavi yönteminin, en iyi tedavi planının bulunacağı düşünülür.
Pozitif Psikoterapi Ne Şekilde Uygulanır?
Pozitif psikoterapi, danışanlar için en uygun tedavi planının oluşturulmasını hedefler ve bu hedefe ulaşmak içinde farklı yaklaşımlardan destek alır. Danışanın problemlerine uygun bir tedavi planının çizilmesinin ve psikoterapi sürecinin başarılı bir şekilde uygulanmasının ardından tedavi bitirilmeden önce danışanın kendi kendisine yardım edebilmesi için seçenekler sunulur, örnekler gösterilir ve danışan cesaretlendirilir. Bunun yapılmasının sebebi, psikoterapi süreci bittikten sonra hastanın kendi kendisinin terapisti olmasını ve içindeki pozitif duylarla kendini iyileştirmesini sağlamaktır.
Pozitif psikoterapi, hem hasta hem de terapistin daha rahat ve iyi bir iletişim kurabilmesi için günlük hayattan destek alır. Böylece terapistin danışana daha kolay ulaşması hedeflenir. Alınan bu desteğin içerisinde günlük hayatın içerisinden hikayeler, masallar, kavramlar, farklı kültürlerde ve farklı coğrafyalardaki insanların benzer durumlarda nasıl bir yol izlediğiyle ilgili anlatımlar bulunur. Burada amaç farklı bakış açılarının varlığını göstererek danışana da farklı bir bakış açısı kazandırmaktır. Danışanın yaşayabileceği benzer durumlarda bu bakış açılarını hatırlatabilmesi umulmaktadır.